De nationaliteit: een bijzonder persoonsgegeven?

Het verwerken van persoonsgegevens waaruit ras of etnische afkomst blijkt, is in beginsel verboden onder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Dit roept de vraag op of nationaliteit altijd als een bijzonder persoonsgegeven moet worden beschouwd. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) biedt hierover duidelijkheid.

Wat Zegt de Autoriteit Persoonsgegevens?

De AP stelt dat voor het begrip 'ras' verschillende kenmerken aan elkaar moeten worden gekoppeld. Deze kenmerken kunnen fysiek zijn, zoals huidskleur, maar ook etnisch, geografisch, cultureel of religieus van aard. Volgens de AP kwalificeert nationaliteit op zichzelf niet als een gegeven over iemands ras of etnische afkomst. Dit komt omdat er geen direct verband bestaat tussen nationaliteit en deze kenmerken. Nationaliteit is primair een juridische term die aangeeft bij welke staat een persoon hoort. Hoewel nationaliteit soms een indicatie kan geven over iemands ras of etnische afkomst, is deze indicatie op zichzelf niet voldoende om als bijzonder persoonsgegeven te worden beschouwd.

Wanneer Wordt Nationaliteit een Bijzonder Persoonsgegeven?

De classificatie van nationaliteit als bijzonder persoonsgegeven hangt af van de context en de combinatie met andere persoonsgegevens. Hier zijn enkele scenario's waarin nationaliteit mogelijk als een bijzonder persoonsgegeven kan worden beschouwd:

1. Combinatie met Geboorteland: Als nationaliteit wordt gecombineerd met het geboorteland, kan dit samen voldoende informatie geven om conclusies te trekken over iemands etnische afkomst.

2. Herkomst en Cultuur: Wanneer nationaliteit wordt gecombineerd met gegevens over herkomst of culturele achtergrond, kan het een completer beeld geven dat leidt tot classificatie als bijzonder persoonsgegeven.

3. Gebruik van Pasfoto’s: Het toevoegen van een pasfoto aan de nationaliteit kan in sommige gevallen leiden tot identificatie van ras of etnische afkomst, waardoor het geheel als bijzonder persoonsgegeven wordt aangemerkt.

Contextuele Afwegingen

Het is belangrijk te begrijpen dat de classificatie van nationaliteit als bijzonder persoonsgegeven contextafhankelijk is. Dit betekent dat dezelfde gegevens in verschillende situaties anders kunnen worden beoordeeld. Bijvoorbeeld, in een immigratiecontext kunnen gegevens over nationaliteit en geboorteland gecombineerd worden om beslissingen te nemen over toelating, wat gevoelig ligt en daarom als bijzondere persoonsgegevens kan worden behandeld.

Praktische Voorbeelden

- Immigratie en Asielaanvragen: In deze context kan de combinatie van nationaliteit, geboorteland en culturele achtergrond bepalend zijn voor de beoordeling van een aanvraag, waardoor deze gegevens als bijzonder persoonsgegeven worden beschouwd.

- Werkgevers: Een werkgever die nationaliteit combineert met andere identificeerbare kenmerken zoals een pasfoto, kan onbedoeld bijzondere persoonsgegevens verwerken. Dit vraagt om extra voorzichtigheid en naleving van de AVG.

Conclusie

Hoewel nationaliteit op zichzelf geen bijzonder persoonsgegeven is, kan het in combinatie met andere gegevens leiden tot een classificatie als zodanig. De Autoriteit Persoonsgegevens benadrukt dat de context en de combinatie met andere persoonsgegevens cruciaal zijn voor deze beoordeling. Organisaties moeten daarom zorgvuldig omgaan met gegevens over nationaliteit en zich bewust zijn van de context waarin deze gegevens worden verwerkt. Door deze voorzichtigheid kunnen ze ervoor zorgen dat ze voldoen aan de AVG en de privacy van individuen beschermen. Het is essentieel voor bedrijven en instellingen om regelmatig hun gegevensverwerkingspraktijken te evalueren en ervoor te zorgen dat ze altijd in lijn zijn met de huidige privacywetgeving. Dit draagt bij aan de bescherming van gevoelige informatie en voorkomt juridische complicaties.